Płaską stopą określamy taką, która dotyka podłoża większą powierzchnią niż trzema, konkretnymi punktami; piętą oraz podstawą palucha i palca małego. Tworzą one dwa łuki stopy; poprzeczny oraz podłużny. Jeśli łuk rozpięty wzdłuż długości stopy pomiędzy piętą, a palcami jest spłaszczony, mówimy o płaskostopiu podłużnym.
Płaskostopie (platfus) jest deformacją stopy, która może wystąpić w każdym wieku. U dzieci do ok. 4. roku życia platfus występuje fizjologicznie, o płaskostopiu u dzieci można mówić, dopiero gdy nie ustępuje po 5. roku życia.
Wada tego typu :
• pogarsza elastyczność mięśni stopy,
• powoduje zmiany zwyrodnieniowe i zniekształcające w stawach piętowo-skokowym i skokowo-łódkowym;
• powoduje koślawość pięty oraz odwiedzenie przodostopia.
• utrudnia chodzenie;
Przyczyną płaskostopia, powszechnie określanego platfusem, jest niewydolność mięśni odpowiedzialnych za utrzymanie fizjologicznego łuku podłużnego stopy. Do ich osłabienia i rozciągnięcia mogą prowadzić:
• nieprawidłowa postawa ciała, specyficzna budowa stopy;
• nadmierne i nieprawidłowe obciążenia (długotrwała praca stojąca, dźwiganie ciężarów, nadwaga i otyłość), niewłaściwe obuwie (za ciasne, za małe, na wysokich obcasach);
• przykurcz mięśnia trójgłowego, zaburzenia mięśniowe wskutek chorób neurologicznych;
• długotrwałe unieruchomienia stopy (po urazie);
• zaburzenia budowy kończyny dolnej (piszczel szpotawa, kolano koślawe, różne długości kończyn dolnych);
• chodzenie po równym i twardym podłożu, nieprawidłowe ustawianie stóp (na krawędziach, w dużym rozkroku).
Pierwszymi objawami płaskostopia są:
• obniżenie wytrzymałości na obciążenia;
• pochylenie stopy w kierunku wewnętrznym;
• nierówne ścieranie podeszew butów, zwłaszcza po wewnętrznej stronie;
• ból stopy utrudniający stanie lub chodzenie;
• utrudnienie chodu.
• nasilone pocenie stóp, pieczenie i nawracające odciski;
• rogowacenie skóry na podeszwowej części stopy;
Przed podjęciem leczenia płaskostopia konieczne jest wykonanie odpowiednich badań stóp. Przy badaniu trzeba ocenić stopień spłaszczenia wszystkich łuków stopy zarówno w staniu i w leżeniu. Należy stwierdzić, czy płaskostopie ma charakter sztywny, czy elastyczny. Stopa powinna być dokładnie zbadana, zwłaszcza poszczególne kości stępu, paliczki i ruchy palucha oraz mięśnie łydki i ustawienie kolan. Ocenie podlega także chód pacjenta i możliwość stania na palcach.
To wszystko wskaże nam sposób dalszego leczenia.
Płaskostopie wymaga leczenie zachowawczego, które obejmuje:
• ćwiczenia i masaże stopy;
• farmakoterapię – jeśli jest silny ból zaleca się miejscowe leki przeciwbólowe oraz przeciwzapalne w formie maści lub żelu;
• Wyeliminowanie czynników ryzyka (odpowiednie i wygodne obuwie, dbanie o masę ciała, higiena stóp); częste chodzenie boso po podłożu o różnej nawierzchni (oprócz nawierzchni płaskiej).
• fizykoterapię: zabiegi rozluźniające, przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz poprawiające ukrwienie i odżywianie tkanek miękkich;
• kinesiotaping – ułatwi korekcję wadliwego ułożenia stopy oraz poprawi stabilizację;
• stosowanie wkładek korekcyjnych lub specjalnego obuwia;
Można rozważyć leczenie operacyjne, jeśli w stopie występują znaczne i utrwalone zniekształcenia, utrudniające chód, powodujące silne dolegliwości bólowe lub towarzyszące różnym schorzeniom neurologicznym. Stosuje się wtedy rekonstrukcję tkanek miękkich lub osteotomię.
Zaniedbanie leczenia płaskostopia podłużnego może spowodować skutki w postaci bólu łydek, stawów kolanowych oraz kręgosłupa nasilającego się po długim chodzeniu. Ignorowanie dolegliwości może doprowadzić do obrzęków stóp, stanów zapalnych tkanek miękkich w stopie oraz w ścięgnie Achillesa czy zmian zwyrodnieniowych prowadzących do deformacji stóp. Zdarza się, że u osób z płaskostopiem podłużnym dochodzi do niestabilności stawu skokowego.
Jednym z elementów leczenia płaskostopia – zarówno płaskostopia poprzecznego, jak i podłużnego, są odpowiednie ćwiczenia. Ich celem jest wzmocnienie osłabionych mięśni, utrzymanie pełnego zakresu ruchu stawu skokowego, rozciąganie przykurczonych mięśni łydki oraz poprawa stabilizacji i kontroli nerwowo-mięśniowej. Ćwiczenia pomagają ponadto wyrobić nawyk prawidłowego ustawienia oraz obciążania stopy.
• naprzemienne stawanie na palcach i piętach;
• siedzenie prosto na krześle i wciskanie stopy w podłoże;
• przysiady z nieodrywaniem stóp od podłoża;
• rolowanie stopą wałka;
• drapanie podłogi palcami.
• podnoszenie stopą woreczków z ryżem lub szmacianych piłek
• masowanie stóp poprzez turlanie piłki do tenisa lub golfa,
• chodzenie na zewnętrznych krawędziach stóp,
• skakanie na palcach,
• „zbieranie” palcami stopy rozłożonej szmatki lub chusteczki,
• chodzenie boso po piasku lub trawie,
• naprzemienne zginanie i prostowanie stopy w stawach skokowych,
• w pozycji leżącej wykonywanie krążenia stopami do wewnątrz i na zewnątrz,
• chwytanie przedmiotów palcami stóp, np. obręczy, tarczy i rzucanie nimi,
• rysowanie stopami.
Ćwiczyć należy codziennie przez około 20 minut, wykonując po 15–20 powtórzeń. Bardzo ważne jest unikanie dźwigania dużych ciężarów, długotrwałego stania, a także niektórych sportów, np. piłki nożnej czy łyżwiarstwa.
Landing Page Software